یکی از مهم ترین منکرات ترک “امر به معروف” است/منکرات برای غافل کردن ما از معروف هاست!
“امر به معروف” مهجورتر از “نهی از منکر” !!
و اما بحث اصلی و مسئله فرهنگ در جامعه امروز .در مسائل فرهنگی متاسفانه توجه ما به منکرات بیشتر ازمعروفهاست. یعنی توجه به نداشتهها بیشتر از داشتههاست. این به هیچ وجه به معنای انکار ضرورت مبارزه با منکرات به شیوه صحیح آن نیست. چه تضییع بیتالمال و خوردن حق مردم باشد ، چه ایجاد اختلاف طبقاتی و تبعیضو فقر،و چه فساد در حوزههای اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی، هر چیزی که طبق مبانی دینی ما منکر تلقی می شود باید با آن مواجهه مناسب داشت و واکنش مناسبی دربرابرش اتخاذ کرد.امروز یکی از معروفهایی که بسیار مهجور و متروک واقع شده است، خود “امر به معروف”است و باید امر به “امر به معروف” کنیم.
یکی از مهم ترین منکرات ترک “امر به معروف” است
به تعبیر دیگر یکی از مهم ترین منکرات ؛ ترک امر به معروف است و باید از این منکر عادی شده و فراگیرشده ؛ نهی کنیم.شاید در تاریخ چند هزار ساله ایران مقطعی نداشته باشیم به اندازه همین مقطع شروع نهضت حضرت امام تا الان که حدود ۵۱ سال میگذرد، که مشحون و مملو از انبوه معروف ها و معادن و گنجینههای عظیم فرهنگی باشد.
کتاب «دا» که منتشر شد، تهیه کنندگان آن( بچه های حوزه هنری سازمان تبلیغات ) خدمت حضرت آقا رسیدند. آقا اشاره فرمودند که شما در معدن خاطرات جنگ به یک رگه طلایی رسیدهاید. یعنی خاطرات مادران شهدا. متأسفانه باید گفت که در این زمینه ما خیلی از خودمان بیهمتی نشان دادیم. ما در جامعه ۳۰۰-۴۰۰ هزارپدر و مادر شهید داشتیم که الان اکثرشان از دنیا رفتهاند؛ و چهار برگ کاغذ از اینها باقی نمانده و نیم ساعت فیلم از اینها موجود نیست. اینجا باید یقه چه کسی را بگیریم و او را ملامت و شماتت کنیم؟ این سرمایه عظیم فرهنگی در حال ذوب شدن است و ۱۰ سال دیگر باید همچون کیمیا دنبال آنها گشت. چرا تا آنها زنده و در قید حیات هستند از فرصت استفاده نمیشود؟
نه اینکه آنها نیازمند ما باشند بلکه این ما هستیم که به آنها نیاز داریم. در کرمان یک کار بسیار خوبی را شروع کردهاند که باید به همت آنها آفرین گفت. شنیدهام با توصیه و تأکید سردار بزرگ سپاه اسلام سردار سلیمانی این کار صورت گرفته است. جالب اینکه سرداری با آن همه دغدغههای نظامی و امنیتی این قدر فرهنگی است که از این چیزها غافل نمیشود. این دوستان نقل میکردند که ما متوجه بودیم که در استان کرمان بسیاری از پدران و مادران شهدا از دنیا رفتند و هیچ اثری از آنها باقی نماند و هیچ کس با اینها صحبتی نکرد و فیلمی نگرفت و کتابی از اینها به چاپ نرسید. خلاصه اینکه با همت اینها در طول یک سال و نیم گذشته با بیش از ۴ هزار پدر و مادر شهید که در قید حیات بودند ملاقات کرده و با سؤالات جهتدار و هدفمند ؛ گنجینه سبک زندگی دینی و مؤمنانه و شهیدپرور را استخراج کرده اند. کار فرهنگی همین بازتولید گنجینهها و معادن معرفتی است که در کنار ما حضور دارند. کدام معروف درخشان تر از این الگوهای صبر و شکر و جهاد و تربیت و ایثار و ….
از دل همین مصاحبههایی که با پدران و مادران شهدا شده است کلی پروژههای پژوهشی و پایاننامههای دانشگاهی را میتوان نوشت. در بحثهای جامعه شناختی، علوم تربیتی، و…. در حوزههای مختلف علوم انسانی این گنجینهها و معادن است که میتواند حتی فضای علمی ما را متحول کند. پس معروفهای زیادی ما در کنار خودمان داریم. میوههای شیرینی از فرهنگ دینی در کنار خودمان داریم. ولی سراغشان نمیرویم و شکر این نعمات را به جا نمیآوریم.
الان اگر از آغاز جنگ تاکنون را حساب کنیم، ۳۴ سال میگذرد. در طی این ۳۴ سال برای جنگی که حدود ۲۵۰هزار شهید دارد، اگر برای هر ۱۰ شهید یک کتاب منتشر کرده بودیم در طول این مدت الان ۲۵ هزار عنوان کتاب داشتیم ولی کل کتابهایی که تاکنون در مورد دفاع مقدس اعم از شهدا، جانبازان و آزادگان و ایثارگران منتشر شده است چیزی حدود ۱۵ هزار عنوان است. متأسفانه کمکاری عجیب وغریبی وجود دارد، با وجود اینکه امکانات آن موجود است.
منکرات برای غافل کردن ما از معروف هاست!
گاهی اوقات شما میبینید که در فضای رسانهای و فرهنگی بحثهایی راه میافتد که تا مدتها هم اذهان را به خودش مشغول میکند و موجب دغدغه برای من و شما میشود. چه بسا بسیاری از این تنشها و چالشها و منکراتی که در فضای فرهنگی ایجاد میکنند، صرفاً برای رواج یکسری پدیدههای ناهنجار نباشد؛ بلکه برای غافل کردن من و شما باشد تا از پرداختن به معروفها عقب بمانیم.
امروز هم اگر میبینیم یکسری مباحث مطرح میشود که به تنشها و چالشهایی در فضای رسانهای و سیاسی و فرهنگی کشور دامن زده میشود، باید هوشیاری خودمان را حفظ کنیم و مواظب باشیم که توان و دغدغهها و انرژی خودمان را درست تقسیم کنیم و این گونه نشود که همه توجه و حواس و ذهنیت و دغدغه ما صرفاً به سمت یکسری از منکرات برود که در جامعه وجود دارد که متأسفانه بعضی درصدد رواج آن هستند. حتماً و حتماً باید در این زمینه عدالت را برقرار کنیم تا توازن را از ما نگیرند. نشود که همه هوش و حواس ما به یک سمت و سویی برود و از عرصههای دیگر غافل شویم. مثلا در محله خودمان پدر و مادران شهدا از دنیا بروند ولی یک بار به آنها سر نزنیم و یک مصاحبه و تصویر از آنها باقی نماند و آموزه ها و تجربیات و معارف فرهنگی آنها منتقل نشود. متأسفانه این مشکلی است که امروز در میان فعالان فرهنگی کشور دچار آنهستیم.
به نظر من یکی از منکرات این است که ما منکرات را بیشتر از معروفها ببینیم و البته یک منکر دیگر این است که اصلاً منکرات را نادیده بگیریم و بگوییم که باید فقط کار ایجابی صورت گیرد .بلکه هر دو باید در کنار هم دنبال شود ولی ظرفیت کار فرهنگی ایجابی در کشور به برکت انقلاب اسلامی و معادن عظیم فرهنگی و معرفتی که انقلاب اسلامی در فضای فرهنگی و اجتماعی ما ایجاد کرده است بسیار بیشتر از آن چیزی است که ما متوجه هستیم و در مورد آنها کار میکنیم.
امیدوارم خداوند توفیق دهد در جنجالها و فضاهای تنشآلود اصولمان را گم نکنیم و مشرف و مسلط به میدان نگاه کنیم که توجه ما به بسیاری از امور؛ موجب غفلت ما از بعضی از امور مهمتر نشود و بتوانیم در عرصه جنگ نرم با هوشمندی و هوشیاری ترفندهایی را که دشمنان دارند و بعضاً بسیار هم پیچیده شده است تشخیص بدهیم و راه خودمان را به درستی پیدا کنیم.
سخنرانی «وحید جلیلی» در آخرین جلسه هفتگی انصار حزبالله
روی سخن با مردم متدین و مؤمن است. همانها که فقط برای نام مبارک «علی» (علیهالسلام) حاضرند تمام هستیِ خود را فدا کنند -که البته کاری شایسته و افتخاری بینظیر است-. حضرت علی (علیهالسلام) در یک جمله، تکلیف همهی ما را در برابر فریضهی «امر بمعروف و نهی از منکر» معین فرموده است. «همهی کارهاىخوب و جهاد در راهخدا در مقایسه با امربهمعروف و نهىازمنکر، مثل قطرهاى است در دریاى عمیق.»(نهج البلاغه، حکمت ۳۷۴)
اگر بخواهیم دلیل این مطلب را -با اذعان به عدم درک عمق حدیث- بیانکند میگوید: در شرایطی که شیاطین جنّی و انسی و همچنین هواینفس برای محو و یا لااقل، به حاشیهکشاندن «معروف و خوبیها» از هیچ کوششی فروگذار نمیکنند و در مقابل، تمام توان و قوای خود را برای ترویج و شیوع «منکر و بدیها» بهکارگرفتهاند اگر تکتک مؤمنان برای حفظ و نشر آموزههای الهی، احساس مسئولیت نکنند و در یک کلام، فریضهی «امربهمعروف و نهیازمنکر» را اجرا ننمایند در فاصلهی کوتاهی، شاهد غلبهی تباهی و فساد بر هدایت و پاکی خواهیم بود و معصیتکاران سیاهرو، شاهرگ حیاتیِ مؤمنان خداجو را نشانه خواهند رفت. همچنان که در کربلا، سرور جوانان اهل بهشت و یاران پاکطینت او را به همین جرمِ «امربهمعروف و نهیازمنکر» به خاکوخون کشیدند.